التنقیذ لأحکام التقلید (کتاب)«التنقید لاحکام التقلید»، اثر میرزا ابو طالب،محمد بن ابو القاسم موسوی زنجانی (۱۳۲۹ ق)، در باره مسائل تقلید و اجتهاد و دلایل آن است که به زبان عربی نوشته شده است. [۱]
التنقیذ لأحکام التقلید،موسوی زنجانی،ص۲.
۱ - ساختار کتابکتاب، شامل یک مقدمه از مؤلف، بخشی تحت عنوان مقدمات در ۵ مقدمه و سه مقصد می‌باشد. ۲ - گزارش محتوامقدمه اول از بخش مقدمات، پیرامون سه امر تحت عنوان «المستعمل باوصافه»، «ما تستعمل فیه» و «من تستعمل له» می‌باشد. مقدمه دوم، در باره اصل در هنگام شک است. مقدمه سوم، در معنای تقلید است که به تعریف لغوی و اصطلاحی آن می‌پردازد. مقدمه چهارم، در معنای اجتهاد غیر مشروع است. مقدمه پنجم، پیرامون ترک اجتهاد و تقلید است. [۲]
التنقیذ لأحکام التقلید،موسوی زنجانی،ص۳-۱۹.
۲.۱ - مباحث مقصد اولدر مقصد اول از این کتاب که در باب مقلدین است، بیان می‌دارد که مکلفین دو قسم هستند: عده‌ای که می‌توانند فروع را به اصول از طریق موازین، برگردانند و عده‌ای که نمی‌توانند چنین کنند. وی، خاطرنشان می‌کند که در مورد دسته اول اختلاف است که آیا می‌توانند با این حال تقلید کنند یا نه؟ ایشان، می‌گویند: به سه دلیل زیر این عده نمی‌توانند تقلید کنند: [۳]
التنقیذ لأحکام التقلید،موسوی زنجانی،ص۲۰.
۱. قاعده اشتغال . ۲. اطلاقات کتاب و سنت . ۳. تشکیک قوی در شمول ادله تقلید نسبت به شخص متمکن؛ در نتیجه تقلید وی بدون مستند خواهد بود... ۲.۲ - مباحث مقصد دوممقصد دوم، پیرامون مقلد (به فتح لام) است. در این بخش، شرایط مجتهد را، اعم از بلوغ ، ایمان ، عقل ، عدالت ، مرد بودن، حلال زادگی، دارای ملکه اجتهاد بودن و زنده بودن بیان می‌کند. [۴]
التنقیذ لأحکام التقلید،موسوی زنجانی،ص۴۷.
۲.۳ - مباحث مقصد سوممقصد سوم، در باره اموری است که پیرامون آنها تقلید صورت می‌گیرد. این مقصد، شامل ۴ امر و ۱۲ تنبیه است. امر اول، به این مطلب اشاره می‌کند که علم، در اصول اعتقادی از باب موضوعیت اخذ شده نه طریقیت. در امر دوم، می‌گوید: عقول حکم می‌کنند که تکلیف به چیزی، با سد کردن یا انسداد طریق آن، قبیح، بلکه محال است. امر سوم، در باب علم و برخی از اقسام آن است و امر چهارم، در این باره است که ظاهر بلکه مقطوع این است که نزاع در این مقام، در معنای تقلید به معنای اصطلاحی در نزد فقهاء نیست. [۵]
التنقیذ لأحکام التقلید،موسوی زنجانی،ص۱۸۵.
۳ - پانویس
۴ - منبعنرم افزار جامع اصول فقه، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی. رده‌های این صفحه : کتاب شناسی | کتب اصولی شیعه
|